
Winter in de Wijngaard
Terwijl de winter zijn koude deken over de wijngaarden legt, lijkt het alsof de natuur tot rust komt. Toch speelt zich onder deze ogenschijnlijke rust een fascinerend schouwspel af.
Vooral de vorst in de winter speelt een belangrijke rol in de duurzame ontwikkeling van wijnranken op Nederlandse wijngaarden, vooral door natuurlijke cycli te ondersteunen en schadelijke invloeden te beperken.
Rust en Herstel
Na de hectiek van de oogst gaat de wijnstok de winter in met een doel: rust en herstel. De geleidelijke afname van temperatuur en daglicht dwingt de plant tot een staat van winterse sluimering. Bladeren vallen, de wijnstok ontbladert, en deze periode van rust bereidt de wijnstok voor op de komende groeicyclus.
In deze fase zijn de wijnstokken bestand tegen temperaturen tot -15°C.
Deze periode van rust en herstel is essentieel voor de gezondheid en toekomstige opbrengst van de plant.
Opslag van Energie
Tijdens de rustperiode vertraagt het metabolisme van de plant. In deze schijnbare inactiviteit gebeurt veel onder de schors.
Wijnranken hebben deze winterrust nodig om energie op te slaan voor het volgende groeiseizoen. Koolhydraten, voornamelijk in de vorm van suikers, worden opgeslagen. Deze reserves dienen als energiebron voor de wijnstok wanneer deze in de lente weer tot leven komt.
Wintersnoei
Wintersnoei is een cruciale activiteit tijdens deze periode. Begin januari, als de winter zijn hoogtepunt heeft bereikt, nemen wijnmakers de schaar ter hand. Terugsnoeien van de groei van het voorgaande jaar en het verwijderen van dood hout bevordert niet alleen de algemene gezondheid van de wijngaard maar bepaalt ook de toekomstige opbrengst en vorm van de wijnstok.
Verminderen van plagen en ziektes
Koude winters helpen bij het verminderen van schadelijke insecten en schimmelsporen. Bijvoorbeeld, de Suzuki-fruitvlieg – een bedreiging voor druiven – overleeft minder goed in strenge winters.
Klimaatverandering
De klimaatverandering voegt een nieuwe dimensie toe aan de winterzorg. Toenemende neerslag en zachte temperaturen kunnen leiden tot wateroverlast. Wijnstokken moeten nu omgaan met niet alleen de traditionele winterse uitdagingen maar ook met de grillen van een veranderend klimaat.
Traditionele rassen zoals Chardonnay zijn gevoeliger voor extreme weersomstandigheden, terwijl nieuwe rassen, zoals de nieuwe PiWi rassen beter bestand zijn tegen zowel vorst als schimmels . Duurzame wijngaarden investeren in deze robuuste soorten.
Vroegtijdig uitlopen
Door klimaatverandering lopen wijnranken ook steeds eerder uit, hierdoor neemt de kans op schade door late voorjaarsvorst toe. Een koude winter vertraagt het ontwaken van de plant, waardoor de groei later begint als de kans op vorst kleiner is.
De jonge scheuten en knoppen zijn zeer gevoelig zijn voor temperaturen onder het vriespunt. Zelfs lichte vorst kan leiden tot bevriezing van het groene weefsel, wat resulteert in verwelkte of dode scheuten.
Hoewel slapende ogen later kunnen uitlopen, produceren deze meestal minder of geen trossen, wat de oogst negatief beïnvloedt.
Herstel Grondwaterpeil
De winter speelt ook een rol bij het herstellen van grondwater. Neerslag spoelt zouten weg en vult de watervoorraden aan. Dit is van vitaal belang, aangezien een goed evenwicht in bodemvochtigheid hydrische stress in de zomer kan verminderen.
Wanneer je langs een winters wijngaardlandschap rijdt, weet dan dat deze ogenschijnlijke stilte slechts een fase is in het diepgaande en continue leven van de wijnstok, die in de winter zijn krachten verzamelt voor de belofte van nieuw leven in de lente.